Quy trình bổ sung sắt cho người mang thai hợp lý, hiệu quả

3 phút, 54 giây để đọc.

Sắt là vi chất dinh dưỡng quan trọng mẹ bầu nên quan tâm đầu tiên khi bổ sung dưỡng chất. Tuy nhiên, tránh thừa và tính toán bổ sung đủ lượng sắt sẽ làm suy giảm hệ tiêu hóa, ảnh hưởng xấu đến khả năng ăn uống và sức khỏe của mẹ và thai nhi. Chúng ta đã biết sắt là vi chất cần thiết cho cơ thể khỏe mạnh, đặc biệt đối với những trường hợp có nhu cầu về sắt cao như phụ nữ mang thai thì việc bổ sung sắt là vô cùng cần thiết. Mỗi giai đoạn của thai kỳ là khác nhau và tình trạng thừa sắt cũng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Mục lục

Vai trò của sắt ứng với từng giai đoạn khác nhau

Không phải tất cả sắt bạn bổ sung đều được hấp thụ hoàn toàn. Chỉ một lượng nhỏ sắt, khoảng 10-15% được hấp thụ. Vì vậy, lượng sắt bạn phải cung cấp luôn được tính toán ở mức cao hơn nhu cầu thực tế của cơ thể. Phần sắt còn lại không được hấp thu sẽ thải ra ngoài qua đường tiêu hóa. Đây là nguyên nhân dẫn đến các tác dụng phụ thường gặp ở phụ nữ mang thai như tiêu chảy hoặc táo bón, phân đen, ấm bụng, chán ăn.. Càng bổ sung nhiều, sắt sẽ không được hấp thụ. Tác dụng không mong muốn càng trầm trọng hơn.

Vì vậy, cần tính toán lượng sắt bổ sung với liều lượng nhỏ nhất có thể để hạn chế tối đa những tác dụng phụ có thể xảy ra.

3 tháng đầu là thời điểm thai nhi bắt đầu hình thành, nhu cầu về sắt không cao mặc dù dưới mức bình thường do mẹ không bị mất máu do hành kinh.
3 tháng giữa thai kỳ, cùng với sự phát triển của thai nhi, nhu cầu sắt bắt đầu tăng nhanh
3 tháng cuối lượng máu của mẹ có thể tăng hơn 50% so với bình thường. Đây là giai đoạn nhu cầu sắt lên cao tới đỉnh điểm để đáp ứng đủ cho cho quá trình tạo hồng cầu cũng như sự phát triển của thai nhi.
Sau sinh, ngoài việc bù đắp lại lượng máu mất đi trong quá trình vượt cạn thì nhu cầu sắt của mẹ thực tế chỉ tương tự như khi bạn chưa mang thai mà thôi

Bổ sung sắt nhờ các sản phẩm

Tăng cường ăn thực phẩm có nhiều chất sắt: các loại thịt đỏ, cá… Nên ăn với thực phẩm có chứa vitamin C như cà chua và cam. Vitamin C giúp cơ thể bạn hấp thụ chất sắt tốt hơn.

Cà phê, trà, sữa, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa… làm giảm hấp thụ chất sắt. Cố gắng không dùng những thực phẩm này cùng hoặc gần thời điểm với các thực phẩm giàu sắt hay khi bổ sung sắt từ thuốc .

Không bổ sung canxi cùng/gần thời điểm với bổ sung sắt. Cần cách xa nhau ít nhất 2h để không cản trở hấp thu.

Cách bổ sung sắt đúng cách hiệu quả

Do nhu cầu sắt ở mỗi giai đoạn khác nhau nên việc bổ sung đồng đều; trải dài trong khắp thai kỳ sẽ không giúp phát huy tác dụng tối ưu.

3 tháng đầu thai kỳ, nhu cầu sắt thấp nên khả năng hấp thu sắt của cơ thể rất ít. Thời gian này, nếu mẹ đã bổ sung sắt liều cao ngay từ đầu sẽ khiến lượng sắt không được hấp thu thải trừ ra ngoài nhiều và do đó dễ gây ra các tác dụng không mong muốn trên đường tiêu hóa.

Sau đó cùng với sự phát triển của thai nhi, nhu cầu sắt bắt đầu tăng ở 3 tháng giữa; đồng hành với đó là khả năng hấp thu sắt của cơ thể tăng dần. Tới 3 tháng cuối, khả năng hấp thu sắt của cơ thể lên cao nhất và giữ nguyên mức hấp thu cao như vậy cho tới 1 tháng sau sinh để đáp ứng đủ nhu cầu và tái lập dự trữ sắt cho mẹ. Lúc này, tăng cường bổ sung cho mẹ là cần thiết. Tuy nhiên, thời gian này mẹ bầu đã ăn uống tốt hơn; lượng sắt từ thực phẩm được cung cấp nhiều hơn. Do vậy, thực tế mẹ bầu cũng không cần bổ sung quá nhiều sắt; chỉ nên ở mức vừa đủ theo khuyến cáo mà thôi.