Dinh dưỡng và chế độ ăn uống cần thiết cho sức khỏe người cao tuổi

Người cao tuổi cần có chế độ ăn uống đa dạng và hợp lý để tránh bệnh tật. Nhưng đôi khi họ quên ăn uống có thể gây hại cho sức khỏe. Vì vậy, các thành viên trong gia đình cần quan tâm, chăm sóc người cao tuổi. 

Để giúp người cao tuổi luôn khỏe mạnh, hãy lưu ý những điều sau.

• So với người trẻ tuổi, cần giảm khẩu phần ăn, chủ yếu là giảm chất bột đường.
• So với những người 25 tuổi, những người 60 tuổi đã giảm nhu cầu năng lượng 20%, và những người trên 70 tuổi đã giảm nhu cầu năng lượng tới 30%.
• Theo nhu cầu khuyến nghị ở Việt Nam, nhu cầu năng lượng của người cao tuổi là 1700-1900 kcal/người/ngày. Lượng calo của ngũ cốc chiếm 68% tổng nhu cầu năng lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày, chất béo 18% và chất đạm 14%
• Về chế độ dinh dưỡng của người cao tuổi, cần lưu ý: Chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ để tạo không khí thú vị, thoải mái. Nhai thức ăn từ từ trong khi ăn. Nên ăn các thức ăn có nguồn gốc thực vật như vừng, lạc, đỗ, rau xanh và quả chín, ít ăn thịt thay tôm cá. Hấp hoặc luộc thay vì nướng đồ chiên. Khi ăn nên thay đổi thực đơn thường xuyên, tránh ăn đơn lẻ để món ăn ngon hơn. Các món ăn được chế biến mềm, cắt nhỏ và hầm để đáp ứng nhu cầu của những chiếc răng mỏng manh và dễ tiêu hóa. Không nên ăn quá no, đặc biệt là vào buổi tối, sau khi ăn hoặc sau khi ngồi hoặc đi lại cẩn thận trong 30 phút, điều này sẽ giúp dạ dày của bạn được trộn và tiêu hóa.

>> Xem thêm dinh dưỡng cho người cao tuổi tại đây.

Ăn giảm thịt, giảm chất béo và giảm muối

Về chất đạm

• Nhu cầu Protein từ 60-70 gam/ngày, trong đó đạm động vật chiếm 30% tổng số Protein. Người cao tuổi ăn ít thịt, thay vào đó là các thực phẩm giàu can xi như: Cá, tôm, cua (100 g tép chứa 910 mg can xi, 100 g cua chứa 5040 mg can xi). Các Protein thực vật như đậu đỗ, vừng lạc, đậu phụ vì chúng có nhiều chất xơ giúp thải lượng Cholesterol. Hạn chế ăn các thực phẩm có nhiều Cholesterol như: nội tạng động vật, óc. Nên ăn ít nhất 3 bữa cá/1 tuần, 3 quả trứng/1 tuần và ăn thêm sữa chua (dễ tiêu và có lợi cho tiêu hóa).

Về chất béo

• Nên ăn cả dầu thực vật và mỡ động vật, tỷ lệ chất béo thực vật chiếm 35% tổng lượng chất béo. Dầu thực vật tốt với người có tăng huyết áp, không có Cholesterol và ít Acid béo bão hòa (dưới 40%) hơn mỡ động vật.
• Ngoài giảm cơm, người cao tuổi cần chú ý giảm thịt, giảm mỡ, giảm đường. Thịt tính bình quân không vượt quá 1,5kg đầu người trong một tháng, mỡ/dầu dưới 600g, đường dưới 500g.
• Ngoài ra, ăn hạn chế các thực phẩm có hàm lượng muối cao như các loại dưa cà muối. Hạn chế những đồ ăn, thức uống gây mất ngủ như: Cà phê, chè đặc. Hạn chế ăn mặn, lượng muối ăn dưới 150g/người/tháng, vì ăn muối nhiều có liên quan đến bệnh tăng huyết áp.

Ăn thêm đậu, lạc, vừng và cá

• Ở người có tuổi, tiêu hóa hấp thụ chất đạm đều kém nên dễ xảy ra tình trạng thiếu chất đạm. Ở đậu, lạc, vừng và cá có nhiều chất đạm, ngoài ra chúng lại có nhiều chất dầu giúp đề phòng các bệnh về tim mạch. Cho nên người cao tuổi nên ăn nhiều món ăn từ đậu tương như đậu phụ, sữa đậu nành, tào phớ.
• Mỗi gia đình nên có một lọ vừng lạc để bổ sung cho bữa ăn hằng ngày. Mỗi tuần ăn 2-3 bữa cá. Nên ăn cá nhỏ, kho nhừ hai lửa để ăn được cả xương có thêm canxi đề phòng bệnh xốp xương ở người cao tuổi. Ðậu, lạc, vừng, cá có tác dụng phòng, chống các bệnh tim mạch; đậu phụ còn có tác dụng phòng chống ung thư.

Ăn nhiều rau tươi, quả chín

• Người có tuổi cần chú ý ăn nhiều rau để có chất xơ kích thích nhu động ruột, tránh táo bón. Các chất xơ trong rau quả còn có tác dụng như cái chổi quét hết các chất bổ béo thừa đẩy ra theo phân, giúp cơ thể phòng chống bệnh xơ vữa động mạch. Rau tươi; quả chín còn cung cấp các chất dinh dưỡng hết sức quan trọng đối với người cao tuổi là các vitamin và chất khoáng.
• Nhu cầu chất xơ 25g/ngày; đặc biệt là chất xơ hòa tan có tác dụng làm giảm Cholesterol và đường máu; nó tốt với người tiểu đường; tăng huyết áp. Người cao tuổi thường bị loãng xương và thiếu các vitamin; khoáng chất. Cần ăn các loại rau xanh hoa quả giàu vitamin và khoáng chất; mỗi ngày nên ăn 300g rau xanh và 100g hoa quả.

Uống đủ nước theo nhu cầu

• Người cao tuổi thường thường uống ít nước do sợ đi tiểu nhiều, mất ngủ. Nước giúp cho tiêu hóa tốt hơn và đào thải các chất cặn bã của cơ thể. Uống từ 1.5-2 lít nước/ một ngày, cần chủ động uống nước không chờ khát mới uống. Nên uống nước trà xanh tốt cho tim mạch và các loại thức uống có tác dụng an thần như hạt sen; chè ngó sen…
• Người cao tuổi nên sinh hoạt điều độ; ăn; ngủ đúng giờ. Để làm chậm quá trình lão hóa và duy trì cân nặng hợp lý bằng việc tập thể dục nhẹ nhàng hàng ngày. Mỗi buổi sáng dậy vận động 30 phút, trưa nằm nghỉ hoặc ngủ 15 phút; tối nên đi bộ 30 phút giúp ngủ ngon hơn. Ði bộ là cách vận động tốt nhất, phù hợp với người cao tuổi và có thể phòng bệnh xơ cứng động mạch; và cải thiện tình trạng đau mỏi xương.
• Tóm lại, người cao tuổi nên có một chế độ dinh dưỡng hợp lý; tinh thần thoải mái; thực hiện chế độ vận động vừa sức; phù hợp với sức khỏe và tuổi tác của từng người để có tuổi thọ tốt hơn. Hiện tượng lão hóa không thể dừng lại theo thời gian; nhưng nếu biết vận dụng thời gian để tập thể dục thì chẳng những sức khỏe của người cao tuổi sẽ cải thiện mà còn làm quá trình lão hóa chậm hơn. Bên cạnh đó, mỗi gia đình tiếp tục phát huy truyền thống đạo đức dân tộc trong việc tôn trọng; chăm sóc người cao tuổi.

Theo thống kê ở nước ta

• Việt Nam đang nằm trong top 5 quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới với những tác động mạnh mẽ đối với sự phát triển kinh tế – xã hội.
• Theo kết quả điều tra quốc gia về người cao tuổi năm 2011 cho thấy, hơn 60% số người cao tuổi có tình trạng sức khỏe yếu hoặc rất yếu cần người chăm sóc. Các bệnh mãn tính thường gặp ở người cao tuổi là bệnh mạch vành; tăng huyết áp; đột quỵ; đái tháo đường; ung thư; tắc nghẽn mạch phổi; thoái hóa khớp; loãng xương; sa sút trí tuệ… phải điều trị suốt đời.

Do đó, việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi hiện nay rất quan trọng tham khảo thêm một số chế độ dinh dưỡng truy cập vào rcc.vn.

Nguồn: viendinhduong.vn

Tác giả

Lê Ý